“Slopen zou verboden moeten worden”
Menno Rubbens
Werk: Directeur Cepezedprojects, architect en projectontwikkelaar
Opleiding: Bouwkunde, TU Delft
Persoonlijke inspiratie: How buildings learn van Stewart Brand
Menno Rubbens richtte vanuit architectenbureau cepezed een zusterbedrijf op voor projectontwikkeling. “Als architecten zijn we altijd in de beginfase van een project betrokken. We wilden ons ook gaan bemoeien met de uitvoering, want ook in die fase worden veel belangrijke beslissingen genomen. Verder wilden we nadenken over het gebouw als een product dat zich aanpast aan de wensen van de maatschappij. Een gebouw dus dat je kunt verplaatsen, uitbreiden of splitsen. Daar horen andere businessmodellen bij, meer gericht op hergebruik. Dit alles sluit naadloos aan op de doelen en ambities van het Transitieteam.”
Wat was jouw rol in het Transitieteam?
“Ik ben gevraagd door de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus om op persoonlijke titel deel te nemen aan het Transitieteam. Ik heb vooral gepleit voor ontwerp-gestuurde oplossingen. We hebben niet alleen te maken met een energie- en materialentransitie, maar ook met een ontwerptransitie. Je ontwerpt namelijk niet alleen voor een eerste, maar ook voor een tweede, derde en vierde gebruiker. Dat vereist een andere manier van denken, onder andere over adaptiviteit en losmaakbaarheid. De vraag is: hoe creëer je blijvende toegang tot de waarde van een gebouw?”
Hoe heb je je binnen het transitieteam ingezet voor circulair ontwerpen?
“In alle adviezen heb ik altijd het belang van ontwerp voor het voetlicht gebracht. Daarbij gaat het vooral om hoogwaardig hergebruik van gebouwen. We hameren op het ontwerpen van mogelijkheden om een gebouw na verloop van tijd te remonteren zodat je zoveel mogelijk waarde overhoudt. Dat is bijna tegennatuurlijk voor de bouwwereld, die veel meer is ingesteld op sloop en recycling van materialen.”
Je werd uitgeroepen tot Circular Hero 2022. Wat werd vooral gewaardeerd door de jury?
“De award was gebaseerd op de intrinsieke motivatie die we bij cepezed laten zien om al onze projecten circulair te ontwerpen en te bouwen. Ook al zouden we dat anders willen, we zouden het niet kunnen. Zo’n award is mooi, want dan kun je je verhaal weer vertellen. En circulair bouwen begint bij verhalen die moeten gaan leven en laten zien dat circulair bouwen al kan.”
Op welke activiteit of welk resultaat van het Transitieteam ben jij het meest trots en waarom?
“Er is een fundamentele discussie op gang gekomen over de waarde van gebouwen. Er lag voorheen veel nadruk op hergebruik van afbouwelementen, zoals vloerbedekking en sanitair. Nu is er een kentering en hebben we het ook over hergebruik van kolommen, vloer- en gevelelementen. Dat levert veel meer CO2-besparing op. Veel structuren zijn goed herbruikbaar, dus slopen zou verboden moeten worden! Met het hergebruik van één gebouw van circa 5000 vierkante meter kun je zo 2.000 ton CO2 besparen.”
Wat wil je het volgende Transitieteam meegeven?
“Ik zou dichter tegen de politiek aan kruipen en meer de media opzoeken om de politiek van ongevraagde adviezen te voorzien over fundamentele problemen waarvoor beleid moet worden gemaakt. Enerzijds moet er iets gedaan worden aan de beprijzing van bouwmaterialen, zodat alle werkelijke milieukosten worden meegerekend. Anderzijds moet de belasting op arbeid worden verlaagd en die op materialen verhoogd. Die verhalen moeten tussen de oren komen. Vervolgens hebben we instrumenten nodig om het beleid uit te voeren. Daarnaast moeten we ook het publiek meer bij de circulaire oplossingen betrekken en duidelijk maken dat het om meer gaat dan recycling.”
Meer weten over de resultaten van het Transitieteam?
Op circulairebouweconomie.nl vind je meer informatie over het transitietraject.