“Trots op de samenwerking tussen de ministeries”
Esther ’t Hoen
Werk: projectleider CBE, ministerie BZK
Opleiding: rechten, Universiteit Utrecht
Persoonlijke inspiratie: Nelson Mandela
Wessel Dikker Hupkes
Werk: coördinator circulaire economie, ministerie van IenW
Opleiding: European studies, UvA
Persoonlijke inspiratie: de kinderen, want die zijn dol op circulair bouwen: duplo, lego, k’nex
Esther ’t Hoen is, als projectleider circulaire bouweconomie bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, een van de grondleggers van het Transitieteam. Wessel Dikker Hupkes is coördinator circulaire economie bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Beiden zijn ‘toehoorder’ bij het Transitieteam.
Welke rol heeft het ministerie van BZK de afgelopen periode gespeeld in de transitie naar een circulaire woning- en utiliteitsbouw?
Esther: “Onze rol is letterlijk beleid maken. Denk aan de opname van de milieuprestatie-eis in de bouwregelgeving. Daarnaast spelen we een rol in het faciliteren en subsidiëren van initiatieven voor circulair bouwen. Zo financiert BZK het secretariaat van het Transitieteam Circulaire Bouweconomie. Ook subsidiëren we Cirkelstad, een samenwerkingsverband van publieke en private koplopers dat onder meer de werking van de milieuprestatie-eis in de praktijk stimuleert en evalueert. Wat wij daarvan leren, kan input zijn voor beleid. Daarnaast sponsoren we de buyer groups van het Expertisecentrum Aanbesteden Pianoo. En hebben we met de ministeries van IenW, LNV en EZK een plan gelanceerd om het grootschalig gebruik van biobased bouwmaterialen te stimuleren: de Nationale Aanpak Biobased Bouwen (NABB). Biobased bouwen is een zeer kansrijke manier om de milieu-impact van de landbouw, industrie en de bouw te verlagen.”
Welke rol heeft het ministerie van IenW de afgelopen periode gespeeld in de transitie naar een circulaire grond-, weg- en waterbouw (GWW)?
Wessel: “Onze activiteiten lopen deels parallel met het ministerie van BZK, zoals de steun voor de NABB. Daarnaast is onder onze verantwoordelijkheid het Nationale Programma Circulaire Economie (NPCE) opgesteld, een breed programma voor de hele economie. Daarbinnen zijn doelen en acties geformuleerd om de GWW circulair te maken én die passen binnen onze strategie ‘Naar klimaatneutrale en circulaire rijksinfrastructuurprojecten (KCI)’. Verder heeft het Transitieteam de staatssecretaris van IenW geadviseerd om strakker te sturen op de milieukostenindicator (MKI). Momenteel zijn we bij het ministerie bezig met een onderzoek naar de beste vorm daarvoor.”
In hoeverre werken de ministeries samen?
Esther: “Ik ben trots en blij dat de B&U [burgerlijke en utiliteitsbouw, red.] en GWW zijn gaan samenwerken rondom het thema circulaire bouw, en ook beleidsmatig tot elkaar zijn gekomen. Het was voor het eerst dat we samen iets moesten gaan bedenken. Eén van de wapenfeiten is dat alle departementen gezamenlijk hebben gewerkt aan de kabinetsreactie op adviezen van de vijf transitieteams – naast de bouw ook de maakindustrie, kunststoffen, biomassa en voedsel en consumptiegoederen.”
Wessel: “Het Transitieteam dwingt als het ware om nauw samen te werken. Een recente brief van de minister voor Volkshuisvesting over circulair bouwen is mede namens onze staatssecretaris verzonden. En omgekeerd werd het NPCE mede namens minister Hugo de Jonge verstuurd. Voor een buitenstaander lijkt dat misschien niet bijzonder, maar het geeft de nauwe interdepartementale samenwerking op dit thema weer. ”
Op welke activiteit of welk resultaat van het Transitieteam ben je het meest trots en waarom?
Esther: “We hebben gezamenlijk een stip op de horizon gezet om de milieu-impact van de bouw te verlagen. Daarvoor hebben we allerlei zaken laten uitzoeken. Een voorbeeld daarvan is het advies van het Transitieteam om materialenpaspoorten niet wettelijk te verplichten, maar eerst aan de slag te gaan met afspraken over datastandaarden en -uitwisseling over materialen in een bouwwerk.”
Wessel: “Het advies van het Transitieteam over verduurzamen met behulp van de MKI heeft het afgelopen jaar veel in gang gezet. Ik verwacht dat dit de komende jaren verdere impact zal hebben op de GWW-sector.”
Handige links
Wat wil je het volgende Transitieteam meegeven?
Esther: “Vooral doen. Het nieuwe team zou moeten bestaan uit mensen die bezig zijn in de praktijk en de rest proberen mee te slepen. Meer dan nu moeten ze aangeven aan beleidsmakers waar het spaak loopt. Niet te hoog over in de trant van ‘het belastingstelsel moet anders’, maar concreet maken wat dan en hoe dan. En het Rijksvastgoedbedrijf en Rijkswaterstaat zouden, als rijksopdrachtgevers, nog meer dan nu hun rol moeten pakken met ambitieuze criteria in hun aanbestedingen.”
Wessel: “Daarnaast lijkt het me goed als het Transitieteam blijft adviseren over het te voeren beleid, gevraagd én ongevraagd. Eén à twee keer per jaar zou het transitieteam een duidelijk geluid aan de beleidsmakers moeten laten horen wat wel of niet werkt. Dat kunnen wij gebruiken in de doorontwikkeling van beleid.”
Meer weten over de resultaten van het Transitieteam?
Op circulairebouweconomie.nl vind je meer informatie over het transitietraject.